Krzyż Prawdziwy, Święty Krzyż – nazwa fizycznych pozostałości, które zgodnie z chrześcijańską tradycją należały do krzyża, na którym został zabity Jezus Chrystus.
Cesarz Konstantyn I Wielki na Soborze w Nicei w 325 poznał Makarego, biskupa Jerozolimy, od którego dowiedział się, że w świętym mieście znajdują się pamiątki po śmierci Chrystusa, ale są przysypane ziemią i gruzami po zburzeniu Jerozolimy w 70 i 132 roku. Cesarz wysłał na poszukiwania relikwii swą matkę, świętą Helenę. W czasie pobytu tam, czyli w latach 326–28, odnalazła trzy drewniane krzyże użyte podczas krzyżowania Jezusa i dwóch złoczyńców. Były ukryte w cysternie znajdującej się niedaleko Golgoty. Zidentyfikowanie Krzyża było możliwe dzięki titulusowi (tabliczka przybita do krzyża) wymieniającemu imię skazańca. Inna wersja głosi, że o prawdziwości krzyża dowiedziała się z objawienia.
Św. Helena podzieliła krzyż Chrystusa na trzy części, i ofiarowała je Jerozolimie, Rzymowi i Konstantynopolowi. Z czasem krzyż podzielono na wiele drobniejszych części, aby każda znaczniejsza świątynia w Europie mogła mieć cząstkę tej wyjątkowej relikwii.
Święto Podwyższenia Krzyża Świętego w Kościele katolickim obchodzi się 14 września.
Kolumna biczowania – relikwia chrześcijańska związana z męką Jezusa. Tradycja głosi, że to przy niej był biczowany Jezus.
Ma wysokość 63 cm, średnicę od 13 do 20 cm. Została wykonana z marmuru egipskiego, pochodzącego z okolic Bir Kattar. Relikwia była prawdopodobnie przechowywana przez judeochrześcijan w kościele na jerozolimskim wzgórzu Syjon.
Fragment tej kolumny umieszczony jest w centralnym miejscu relikwiarza Siedmiu Relikwii (na zdjęciu po prawej).
